Είναι μια νέα πειραματική διαδικασία ,που για πρώτη φορά προσφέρει ελπίδα σε γυναίκες που βρίσκονται σε προχωρημένη αναπαραγωγική ηλικία,ή πάσχουν από πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια.
Οι γυναίκες αυτές έχουν μειωμένο αριθμό και συνήθως κακής ποιότητας ωάρια.Κατά τη διάρκεια προσπάθειας φαρμακευτικής διέγερσης των ωοθηκών,στα πλαίσια μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής,διαπιστώνεται συχνά, η χαμηλή ανταπόκριση των ωοθηκών στην παραγωγή ωρίμων ωαρίων . Το ορμονικό τους προφίλ αναδεικνύει υψηλές τιμές FSH και χαμηλή AMH. Οι περισσότερες έχουν αρκετές αποτυχημένες προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης. Αυτές που δεν επιθυμούν να καταφύγουν σε θεραπείες με δωρεά ωαρίων,έχουν τώρα την ευκαιρία να αυξήσουν την πιθανότητα κύησης, με τη χορήγηση PRP.
Τι είναι το PRP?
To PRP(platelets rich plasma -πλάσμα αίματος πλούσιο σε αιμοπετάλια),χρησιμοποιείται ήδη από καιρό ,για την αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων (οστεοαρθρίτιδα,τενοντίτιδα),λόγω των αντιφλεγμονωδών κι αντιμικροβιακών του ιδιοτήτων.
Τα αιμοπετάλια είναι κύτταρα του αίματος που βοηθούν στην πήξη του, σε καταστάσεις που αυτό απαιτείται . Mεταφέρουν επίσης αυξητικούς παράγοντες(growth factors) που είναι σημαντικοί ,λόγω των αναγεννητικών τους ικανοτήτων στούς ιστούς.
Το PRP εξ αιτίας των αυξητικών παραγόντων και των κυτοκινών που περιέχει ,βοηθάει στη διαδικασία αντιγήρανσης των ιστών, επιταχύνει την επούλωση και συμβάλλει στην ανανέωσή τους .
Πώς το PRP συντελεί στην αναζωογόνηση των ωοθηκών;
Την τελευταία πενταετία , ενέσεις PRP άρχισαν να χορηγούνται στις γυναικείες ωοθήκες , όπου υπάρχει ισχυρή ένδειξη αναγέννησης του γερασμένου ωοθηκικού ιστού. Οι αυξητικοί παράγοντες και οι κυτοκίνες που απελευθερώνονται,αυξάνουν την αγγειογένεση και την παροχή αίματος,μειώνουν τη φλεγμονή και τελικά φαίνεται να διατηρούν τον υγιή και να ανανεώνουν τον γερασμένο ωοθηκικό ιστό .
Επί σειρά ετών ,υπήρχε η άποψη πως τα ωάρια δημιουργούνται μόνο στην εμβρυική ζωή της γυναίκας και δεν υπάρχει μετέπειτα δημιουργία. Αντιθέτως, καταστρέφονται με σταθερό ρυθμό μέχρι περίπου την ηλικία των 50 ετών όπου πια οι ωοθήκες στερούνται ωαρίων.
Το 2017 ανακοινώνεται για πρώτη φορά, επιτυχής αναγέννηση ωαρίων σε γυναίκες , μετά από ένεση αυξητικών παραγόντων απ ευθείας μέσα στις ωοθήκες.Ακολουθούν αρκετές μελέτες που επιβεβαιώνουν τη δημιουργία ωαρίων από την ενεργοποίηση προδρόμων κυττάρων τους.
Ποιές γυναίκες μπορεί να ωφεληθούν;
Η γυναίκα που θα μπει σ αυτή τη διαδικασία πρέπει απαραίτητα να έχει καλή υγεία και να είναι σε καλή φυσική κατάσταση.Η μέθοδος εχει ένδειξη σε γυναίκες
–περιεμμηνοπαυσιακές πριν την ηλικία των 50 ετών.
–γυναίκες με πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια.
–γυναίκες κάτω των 40 ετών με χαμηλή εφεδρεία σε ωάρια και χαμηλή AMH ορμόνη.
Πώς γίνεται η χορήγηση του PRP στην αναζωογόνηση των ωοθηκών;
Η ασθενής προσέρχεται στο Κέντρο νηστική ,όπου γίνεται λήψη 10-12 ml φλεβικού αίματος. Ακολουθεί εργαστηριακή παρασκευή του PRP , διάρκειας περίπου μιας ώρας. Κατόπιν υπό ελαφρά νάρκωση, γίνεται ένεση 1 -2 ml του παρασκευάσματος μέσα σε κάθε ωοθήκη.Η διαδικασία αυτή επιτυγχάνεται διακολπικά με υπερηχογραφική καθοδήγηση. Η ασθενής παρακολουθείται για την επόμενη ώρα και κατόπιν μπορεί να γυρίσει στο σπίτι της.Θα χρειαστεί προληπτική αντιβιωτική και πιθανά ήπια αναλγητική αγωγή.
Η περαιτέρω παρακολούθηση και εκτίμηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας, περιλαμβάνει για τους επόμενους μήνες, μετρήσεις των ορμονών FSH E2 και AMH,καθώς και την υπερηχογραφική μέτρηση των καταβολών ωοθυλακίων (antral follicles)
Η επιτυχία της μεθόδου,θα φανεί από την επαναφορά των περιόδων που είχαν σταματήσει,από τη μείωση της FSH και την αύξηση της AMH και την υπερηχογραφική ένδειξη της ωοθηκικης λειτουργίας.
Πόσο επιτυχής θεωρείται η μέθοδος αναζωογόνησης των ωοθηκών με PRP;
Η μέθοδος είναι αρκετά καινούργια, ώστε δεν υπάρχουν μεγάλες τυχαιοποιημένες μελέτες που να δίνουν σαφείς ενδείξεις για τη βοήθεια που μπορεί να προσφέρει σε συγκεκριμένες περιπτώσεις υπογονιμόττας.
Σε μία μικρή τέτοια μελέτη το 2019 , φάνηκε ότι στο 48% των γυναικών υπήρχε σαφής αλλά όχι στατιστικά σημαντική ένδειξη βελτίωσης, το 7% είχε αυτόματη κύηση, ενώ στο 35% η μέθοδος απέτυχε να φέρει κάποιο αποτέλεσμα.
Πόσο ασφαλής είναι η διαδικασία αυτή ;
Η ένεση PRP στις ωοθήκες θεωρείται ασφαλής μέθοδος ,καθώς το αίμα που χρησιμοποιείται στην παρασκευή του, προέρχεται από την ίδια την ασθενή
Ο κίνδυνος φλεγμονής ,αιμορραγίας , αλλεργίας , καθώς και αυτός από την ελαφρά νάρκωση ,θεωρείται μηδαμινός.