Από την πρώτη γνωριμία των συντρόφων μέχρι και την έλευση του παιδιού ή των παιδιών, η σχέση η οποία δομείται σταδιακά υπόκειται σε μια σειρά αλλαγών και ανατροπών. Τα δυναμικά της σχέσης, ανάλογα με τη νέα συνθήκη, επηρεάζονται και αναπροσαρμόζονται με στόχο τη δημιουργία μιας ισορροπημένης κατάστασης. Κατά τη διάρκεια και μέχρι το τελικό στάδιο επίτευξης της ισορροπίας, μοιραία, μια «σειρά» διαδικασιών, θα δοκιμάσουν τόσο τη σχέση όσο και τα ατομικά όρια των συντρόφων.
Η επιβεβαίωση της εγκυμοσύνης εκτός από το συναίσθημα της χαράς μπορεί να εγείρει κι αγωνίες που προκύπτουν από την σχέση του ζευγαριού. Μια σχέση η οποία δεν έχει βρει τη δική της ισορροπία μέχρι κ την επιστροφή στο σπίτι από το μαιευτήριο, θα καταπονήσει το ζευγάρι και θα επιδράσει αρνητικά στην ανάληψη των νέων ρόλων. Ευθύνες, προσδοκίες, απαιτήσεις, μειωμένος προσωπικός χρόνος, οικονομικές δυσκολίες, αλλαγή κοινωνικής ζωής, ξενύχτια αλλά και η αλλαγή στη σεξουαλική ζωή του ζευγαριού, μπορεί να είναι μερικοί παράγοντες οι οποίοι θα επιδράσουν στη σχέση, με κάποιους από αυτούς να έχουν κάνει ήδη την εμφάνιση τους από την αρχή της εγκυμοσύνης.
Πλέον υπάρχει ένας άνθρωπος για τον οποίο το ζευγάρι είναι καθόλα υπεύθυνο για την ομαλή ανάπτυξη κι εξέλιξη του. Ζητά απεριόριστη προσοχή, χρόνο, ενέργεια και από τους δυο γονείς. Ο ζωντανός οργανισμός που ονομάζεται οικογένεια επηρεάζεται και επηρεάζει την εξέλιξη και την πορεία του κύκλου της κοινής ζωής.
Με τους δυο ρόλους-πατέρα/μητέρας να είναι αρκετά διακριτοί, δε θα πρέπει να παραμερίζεται και να μειώνεται ο καθοριστικός ρόλος του νέου πατέρα, ο οποίος παραμένει σύντροφός και ο οποίος μπορεί να χρειάζεται και ο ίδιος χώρο για να μπορέσει να γίνει μέρος αυτού του μέχρι πρότινος συμβιωτικού συστήματος μητέρας-παιδιού. Εκτός από νέοι γονείς το ζευγάρι είναι και χρειάζεται να παραμείνουν σύντροφοι που μέσα σε όλη αυτή την πρωτόγνωρη συνθήκη καλούνται να βρουν τις δικές τους ισορροπίες. Είναι σημαντικό, παρά τις δυσκολίες αλλά και την απογοήτευση η οποία μπορεί να εμφανιστεί αρκετές φορές, το ζευγάρι να είναι μαζί. «Κλειδί» σε όλη αυτή την πρό(σ)κληση είναι η κατανόηση και η επικοινωνία μεταξύ των συντρόφων. Τόσο η αμοιβαία επικοινωνία των συναισθημάτων, αγωνιών, φόβων, αναγκών όσο και η κατανόηση για όλα αυτά τα αναπόφευκτα ζητήματα, επαναφέρουν το αίσθημα της αλληλοϋποστήριξης και της αμοιβαίας φροντίδας των συντρόφων. Οι αμοιβαίες συμφωνίες και το μοίρασμα των καθημερινών αναγκών, δε λειτουργούν μόνο διεκπεραιωτικά αλλά αποτελούν και την πρακτική απόδειξη της ενεργούς παρουσίας του άλλου, δημιουργώντας ελεύθερο χώρο και χρόνο για το μαζί. Ένα μαζί που ταλανίζεται και τραυματίζεται όταν ο καθένας κλείνεται στον εαυτό του, προκειμένου να ανταποκριθεί στις προσδοκίες που ο ίδιος/α έχει δημιουργήσει, με συνέπεια να χάνει την ατομικότητα του αλλά και την παρουσία του στη σχέση. Απομακρύνεται και πολλές φορές εξαφανίζεται από το κοινό παρόν, αφήνοντας στην «κενή» θέση, την ένταση, να υπενθυμίζει αυτό που κινδυνεύει να χαθεί. Ακόμα όμως και σε αυτό το σημείο είναι σημαντικό οι σύντροφοι να μην αφεθούν και να μη «φοβηθούν» μια «υγιή και λειτουργική» σύγκρουση, την οποία μπορούν να αξιοποιήσουν δημιουργικά.
Ο γονεικός ρόλος είναι ένας ρόλος ενήλικα και ως τέτοιος χρειάζεται να αντιμετωπίζεται. Ένας οικογενειακός « προγραμματισμός» ο οποίος θα περιλαμβάνει συζητήσεις που αφορούν τόσο σε οικονομικό καταμερισμό όσο και τον καταμερισμό εργασιών, με ευελιξία, πριν από την έλευση του νέου μέλους θα δώσουν στο ζευγάρι ένα αίσθημα ελέγχου και προετοιμασίας για τη νέα κατάσταση, με όλα τα συναισθήματα να είναι αποδεκτά και να αξιώνουν σεβασμό. Η προστασία της σχέσης του ζευγαριού, μετά την πρώτη κρίση, θα λειτουργήσει υπέρ της ευημερίας και της εύρυθμης λειτουργίας της οικογένειας. Κάνεις δε γίνεται άλλωστε γονέας υπακούοντας σε οδηγίες χρήσεως, όμως παραμένει πρόσωπο με ανάγκες και συναισθήματα που ζητούν ικανοποίηση. Οι αλλαγές είναι κομμάτι της ζωής μας και πόσο μάλλον οι συνειδητές αποφάσεις, όπως αυτή, της δημιουργίας οικογένειας. Ο σεβασμός στις προσωπικές και τις κοινές ανάγκες τροφοδοτεί, ενισχύει και δυναμώνει την κοινή συνεργατική πορεία του ζευγαριού, αποδυναμώνοντας τον ανταγωνισμό και την απομάκρυνση.
Η αντίσταση στην αλλαγή και η επιμονή σε παλιά και δυσλειτουργικά μοτίβα δυσκολεύουν τη ζωή περισσότερο από την ίδια την αλλαγή. Ας αφεθούμε με εμπιστοσύνη, στον εαυτό και το/τη σύντροφό μας για να συμπορευτούμε σε αυτό το κοινό ταξίδι με ό,τι αυτό συμπεριλαμβάνει.
Ελευθερία Πολυζώη, Ψυχολόγος- Κοινωνιολόγος, BSc
Μπατζακάκη Μικαέλα, Μαία – Ψυχοπροφυλάκτρια