Η καρδιοτοκογραφία (cardiotocography CTG – non stress test NST) χρησιμοποιείται στη διάρκεια της κύησης για καταγραφή της εμβρυικής καρδιακής λειτουργίας και των συστολών της μήτρας. Αφορά κυρίως στο τρίτο τρίμηνο της κύησης. Σκοπός της είναι να επιβεβαιώσει τη φυσιολογική εμβρυική λειτουργία και να ανιχνεύσει εγκαίρως την εμβρυική δυσχέρεια.

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΤΟ NST

Η συσκευή ονομάζεται καρδιοτοκογράφος και περιλαμβάνει το καταγραφικό μέρος κ δύο κεφαλές που ανιχνεύουν, η μία τις συστολές της μήτρας, μετρώντας εμμέσως την ενδομήτρια πίεση και η άλλη την εμβρυική καρδιακή συχνότητα, προϊόντος του χρόνου.

ΠΩΣ ΑΞΙΟΛΟΓΕΊΤΑΙ ΕΝΑ NST

1. Πριν από κάθε  προσπάθεια αξιολόγησης του NST, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε αν η κύηση ανήκει στην ομάδα υψηλού κινδύνου. Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικές περιπτώσεις κυήσεων υψηλού κινδύνου π.χ. σακχαρώδης διαβήτης, υπέρταση της εγκύου, πολύδυμη κύηση, κύηση σε παράταση, προηγηθείσα καισαρική τομή, πρόωρη ρήξη υμένα, προεκλαμψία.
2. Αξιολογούμε τις συστολές της μήτρας μετρώντας:

• Τον αριθμό τους σε ένα χρονικό διάστημα 10 λεπτών
• Τη διάρκεια
• Την έντασή τους

3. Βρίσκουμε τη βασική γραμμή της εμβρυικής καρδιακής λειτουργίας. Η βασική γραμμή είναι ο μέσος όρος των εμβρυικών παλμών στο λεπτό, σε ένα χρονικό διάστημα 10 λεπτών. Η φυσιολογική βασική γραμμή πρέπει να είναι μεταξύ 110-160 bpm (παλμοί / λεπτό).

Εμβρυική ταχυκαρδία

Ορίζεται όταν η βασική γραμμή υπερβαίνει τους 160 bpm.

Τα αίτια μπορεί να είναι :

• Καλοήθης εμβρυική ταχυαρυθμία
• Υπερθυρεοειδισμός
• Εμβρυική Υποξία
• Χοριοαμνιονίτης (όταν συνυπάρχει πυρετός) χοριοαμνιονίτης
• Εμβρυική ή μητρική αναιμία

Η εμβρυική βραδυκαρδία ορίζεται όταν η βασική καρδιακή συχνότητα είναι μικρότερη από 100 παλμούς το λεπτό για περισσότερο από 3 λεπτά, ενώ όταν η βασική καρδιακή συχνότητα είναι κάτω από 80 παλμούς το λεπτό για περισσότερο από 3 λεπτά, τότε μιλάμε για σοβαρή εμβρυική βραδυκαρδία που υποδηλώνει σοβαρή εμβρυική υποξία.

Βασικές γραμμές μεταξύ 100-120 bpm είναι συχνές στις παρατασιακές κυήσεις και στις ανώμαλες προβολές.

 

4. Μεταβλητότητα

Η μεταβλητότητα της βασικής γραμμής της εμβρυικής καρδιακής λειτουργίας είναι πολύ καλός δείκτης της υγείας του εμβρύου τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, καθώς δείχνει την ικανότητα του νευρολογικού του συστήματος να προσαρμόζεται στις αλλαγές του περιβάλλοντος.

Φυσιολογική μεταβλητότητα θεωρείται μια διακύμανση από 5-25 παλμούς το λεπτό.

Παθολογική μεταβλητότητα όταν είναι μικρότερη από 5 bpm για περισσότερο από 50 λεπτά ή μεγαλύτερη από 25 bpm για περισσότερα από 25 λεπτά.

Ημιτονοειδής

Μειωμένη μεταβλητότητα μπορεί να συμβεί στις παρακάτω καταστάσεις:

• Περίοδος εμβρυικού ύπνου ( η πιο συχνή αιτία, που μπορεί να διαρκέσει μέχρι 40 λεπτά)
• Εμβρυική υποξία (συνδυάζεται με όψιμη επιβράδυνση)
• Εμβρυική ταχυκαρδία
• Φάρμακα (οπιούχα ηρεμιστικά, αντιυπερτασικά, θειικό μαγνήσιο)
• Συγγενείς ανωμαλίες καρδιάς

5. Επιταχύνσεις

Είναι οι απότομες αυξήσεις της βασικής γραμμής της εμβρυικής καρδιακής συχνότητας, μεγαλύτερες από 15 bpm με διάρκεια μεγαλύτερη από 15 δευτερόλεπτα.

Η ύπαρξη επιταχύνσεων, ειδικά όταν συνδυάζεται με μητρικές συστολές είναι ενδεικτικό υγιούς εμβρύου, ενώ η απουσία τους σε ένα κατά τα άλλα φυσιολογικό NST είναι αβέβαιης σημασίας.

6. Επιβραδύνσεις

Είναι απότομες μειώσεις της βασικής καρδιακής συχνότητας του εμβρύου, μεγαλύτερες από 15 bpm για διάστημα μεγαλύτερο από 15 δευτερόλεπτα.

Ουσιαστικά, η επιβράδυνση στον εμβρυικό καρδιακό παλμό είναι η απάντηση του εμβρύου στην υποξία, ώστε να διατηρήσει την οξυγόνωση του μυοκαρδίου.

Υπάρχουν τέσσερις διαφορετικοί τύποι επιβραδύνσεων:

• Πρώιμες επιβραδύνσεις έχουμε σε ένα NST όταν αυτές αρχίζουν στην έναρξη της μητρικής σύσπασης και υποχωρούν στο τελείωμά της. Οφείλονται στην αυξημένη ενδοκράνια πίεση του εμβρύου και θεωρούνται φυσιολογικές.

• Μεταβλητές επιβραδύνσεις είναι οι επιβραδύνσεις που εμφανίζονται συνήθως στη διάρκεια του τοκετού, δεν συσχετίζονται με τις συστολές του μυομητρίου, είναι συχνές σε περιπτώσεις μειωμένου αμνιακού υγρού και υποδηλώνουν συνήθως παροδική πίεση του ομφάλιου λώρου. Η παρουσία παρατεταμένων μεταβλητών επιβραδύνσεων υποδηλώνει την ανάγκη συνεχούς καρδιοτοκογραφίας.

• Όψιμες επιβραδύνσεις ξεκινούν στο αποκορύφωμα της μητρικής συστολής και ανακάμπτουν μετά το τέλος της συστολής. Υποδηλώνουν ανεπάρκεια αιματικής ροής στη μήτρα και στον πλακούντα. Σαν αποτέλεσμα, η αιματική ροή στο έμβρυο είναι σωματικά μειωμένη και προκαλεί εμβρυική υποξία και οξείδωση.

 

• Παρατεταμένη επιβράδυνση ορίζεται ως μια επιβράδυνση που διαρκεί περισσότερο από 3 λεπτά και καθιστά το NST παθολογικό.

Ημιτονοειδές γράφημα

Αυτός ο τύπος γραφήματος είναι σπάνιος και συνδέεται με πολύ υψηλά ποσοστά νοσηρότητας και θνητότητας.

Συνήθως είναι ενδεικτικό ενός από τα παρακάτω:

• Σοβαρής εμβρυικής υποξίας
• Σοβαρής εμβρυικής αναιμίας
• Εμβρυομητρικής αιμορραγίας

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΡΔΙΟΤΟΚΟΓΡΑΦΗΜΑΤΟΣ

Αφού μελετηθούν όλες οι παράμετροι του καρδιοτοκογραφήματος, ακολουθεί η τελική αξιολόγησή του που περιγράφεται ως

• Φυσιολογικό
• Ύποπτο
• Παθολογικό

ΤΟ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ NST ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ

Βασική καρδιακή συχνότητα 110-160 bpm

Μεταβλητότητα 5-25 bpm

Επιβράδυνση καμμία ή πρώιμες

Μεταβλητές για λιγότερο από 90 λεπτά και χωρίς ανησυχητικά χαρακτηριστικά.

 

Το ύποπτο NST

Βασική γραμμή 100-109 bpm

161-180 bpm

Μεταβλητότητα μικρότερη του 5bpm για 30-50 λεπτά,

μεγαλύτερη από 25 bpm για 15-25 λεπτά.

Επιβραδύνσεις

Όψιμες σε περισσότερο από τις μισές συστολές της μήτρας για λιγότερο από 30’ (χωρίς μητρικό ή εμβρυικό έτερο κίνδυνο).

Μεταβλητές με κάποιο ανησυχητικό χαρακτηριστικό* σε λιγότερες από τις μυικές συστολές για περισσότερα από 30’.

Μεταβλητές με κάποιο ανησυχητικό χαρακτηριστικό* περισσότερο από μισό λιγότερο από 30’

Μεταβλητές χωρίς ανησυχητικό χαρακτηριστικό* για περισσότερο από 90’

 

ΤΟ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟ NST

Βασική γραμμή κάτω από 100 bpm ή πάνω από 180 bpm.

Μεταβλητότητα

• Μικρότερη από 5 bpm για περισσότερο από 50 λεπτά
• Μεγαλύτερη από 25 bpm για περισσότερο από 25 λεπτά
• Ημιτονοειδές γράφημα

Επιβραδύνσεις:

Όψιμες επιβραδύνσεις για 30 λεπτά

Οξεία βραδυκαρδία ή παρατεταμένη επιβράδυνση που διαρκεί 3 ή περισσότερα λεπτά

Μεταβλητές επιβραδύνσεις με ανησυχητικά χαρακτηριστικά* σε 50% τουλάχιστον των συσπάσεων.

 

*Ανησυχητικά χαρακτηριστικά όψιμων επιβραδύνσεων

• Διάρκεια > 60 seconds
• Μειωμένη μεταβλητότητα στη διάρκεια των επιβραδύνσεων
• Αδυναμία επιστροφής στη βασική γραμμή
• Διφασικό σχήμα επιβράδυνσης
• Χωρίς επιταχύνσεις πριν και μετά την επιβράδυνση.

 

 

 

 

Βιβλιογραφία:

1. AMIR SWEHA, M.D. Interpretation of the Electronic Fetal Heart Rate During Labor. Am Fam Physician. 1999 May 1;59(9):2487-2500.
2. Clinical obstetrics and gynaecology. 2nd Edition. 2009. B.Magowan, Philip Owen, James Drife.
3. Intrapartum care: NICE guideline CG190 (February 2017).
4. Medical review Dr Venkatesh Subramanian στο Geeky Medics.